Als je iets een blauwemaandag hebt gedaan dan is dat maar heel even, sporadisch dus. In het Engels komt een soortgelijke uitdrukking voor: "Once in a blue moon". Wellicht een verbastering van het oud-engelse woord 'belewe', wat 'verraden' of 'vals' betekent, zie indigonight.com.

The first known recorded use of a form of the phrase is in an anti-clerical pamphlet published in 1528 by William Roy and Jeremy Barlowe. In a conversation between two characters, one says:

Yf they say the mone is blewe
We must believe that it is true.

[bron dezes]

In vroeger tijden heeft elke volle maan een eigen naam gekregen:

Bovenstaande vollemaannamen zijn overgenomen van denachtuil.eu (gaat over hekserij) en van femtopia.nl. Er bestaan ook diverse andere namenlijsten.

Een maanmaand duurt ca. 29,5 dagen, afgerond op hele dagen wordt dat dus afwisselend 29 en 30 dagen per maanmaand. Na 12 maanmaanden zijn 354 dagen verstreken, dus in een jaar houd je 11 dagen over en na 3 jaren zijn dat er dus 33. Daar past ruimschoots weer een maanmaand in. Het jaar heeft dan 13 maanmaanden en dat heet dan een embolistisch jaar. Dat gebeurt 7 keer per 19 jaar.

Normaal gesproken heeft een kwartaal drie volle manen (begin, hoogtepunt en afsluiting), maar soms zijn dat er dus vier (begin, hoogtepunt, wakrijgewenou, afsluiting). De derde volle maan in een kwartaal dat er vier heeft werd vroeger beschouwd als een valse maan ofwel een belewe moon, 'blauwe maan' dus.

In maart 1946 publiceerde het astronomietijdschrift Sky & Telescope een artikel over "Once in a Blue Moon":

Daarin werd blauwe maan (foutief) gedefinieerd als de tweede volle maan in dezelfde kalendermaand: Sindsdien wordt dat als de moderne definitie van blauwe maan beschouwd. Het komt gemiddeld eens per ongeveer tweeëneenhalf jaar voor. Sporadisch dus. En het kan op elke dag van de week vallen, het heeft helemaal niets te maken met maandag als dag van de week. Blauwe maan valt meestal níet op maandag. En die dág is níet blauw! Dagen hebben geen kleur. Maandagen ook niet.

Iets zeldzaams heb je dus een blauwemaandag gedaan en niet een blauwe maandag (let op de foute spatie). Taalkundig dus net zo als bruinebonensoep. Eén woord. De bónen zijn bruin, maar de sóep kan best een andere kleur hebben. Rode bonensoep is rode soep die van bonen is gemaakt en dat kunnen best witte bonen zijn. Blauwebonensoep kleurt meestal bloedrood... In de Nederlandse taal srijven (?) we samenstellingen aan elkaar. En waarom moet dát nou niet aanelkaar?

In de tabel hieronder zie je een vollemaanoverzicht sedert de publicatie in Sky & Telescope. Ook de tekens van de dierenriem en de seizoenen staan erbij, plus de volle maan voor pasen (berekend volgens de officiële kerkelijke methode die sinds 1582 van kracht is) alsmede het joodse paasfeest.

Dat laatste is op de Joodse datum 15 Nisan en dat is feitelijk op de eerste volle maan in de lente. De Joden vieren dan de exodus, de uittocht uit Egypte. Volgens drie van de vier evangeliën is Jezus op die dag gekruisigd. De Christenen wilden Pasen echter per se niet tegelijk met de Joden vieren en doen het op de zondag daarna, de dag van de herrijzenis. Doordat de berekeningswijzen verschillen (dankzij die eigenwijze Christenen!) liggen beide feesten soms een maand uit elkaar. Beide berekeningswijzen kunnen tot twee dagen afwijken van de echte maan. Men kende destijds niet de astronomische nauwkeurigheid van tegenwoordig.

De tabel geldt voor de Nederlandse tijdzone, inclusief zomertijd wanneer van toepassing.