|
bissextile - 24 februari - de schrikkeldag
= = = vervolg = = =
Zeker is dat toen in 1582 de Gregoriaanse Kalender werd ingevoerd, de schrikkeldag op 24 februari viel.
Christophorus Clavius (de belangrijkste ontwerper van de Gregoriaanse Kalender) heeft de schrikkeldagen als volgt uitgelegd:
|
F E B R U A R I U S
----------------------------------------------------------------
|Cyclus |Lit.| |Dies| |
|Epactarum |Dom.| |Men-| |
| | | |sis | |
|--------------------------------------------------------------|
| xxix | d |Kal. | 1 |Ignatii episc. & martyris, semid.|
| xxviii | e |iv | 2 |Purificatio B. Mariæ, duplex |
| xxvii | f |iii | 3 |Blasii episcopi & martyris |
|25 xxvi | g |pridie| 4 | |
|xxv xxiv | A |Nonis | 5 |Agathć virginis & mart. semid. |
| xxiii | b |viii | 6 |Dorotheæ, virg. & mart. |
| xxii | c |vii | 7 |Romualdi abbatis duplex |
| xxi | d |vi | 8 | |
| xx | e |v | 9 |Apolloniæ virginis et martyris |
| xix | f |iv | 10 | |
| xviii | g |iii | 11 | |
| xvii | A |pridie| 12 | |
| xvi | b |Idibus| 13 | |
| xv | c |xvi | 14 |Valentini presbyteri & martyris |
| xiv | d |xv | 15 |Faustini & Iovitæ martyrum |
| xiii | e |xiv | 16 | |
| xii | f |xiii | 17 | |
| xi | g |xii | 18 |Simeonis episcopi & martyris |
| x | A |xi | 19 | |
| ix | b |x | 20 | |
| viii | c |ix | 21 | |
| vii | d |viii | 22 |Cathedræ S.Petri Antiochć dupl. |
| vi | e |vii | 23 |Vigilia |
| v | f |vi | 24 |Matthiæ apostoli duplex |
| iv | g |v | 25 | |
| iii | A |iv | 26 | |
| ii | b |iii | 27 | |
| i | c |pridie| 28 | |
----------------------------------------------------------------
|
In anno bissextili Februarius est dierum 29 & festum sancti Matthiæ celebratur 25 Februarii & bis dicitur sexto Kalendas,
id est, die 24 et die 25, et litera dominicalis quæ assumpta fuit in mense Ianuario mutatur in præcedentem;
ut si in Ianuario litera dominicalis fuit A, mutetur in præcedentem, quæ est G, etc.
In een schrikkeljaar heeft februari 29 dagen & het feest van de heilige Mathias wordt op 25 februari gevierd & tweemaal wordt zesde Kalendas gezegd,
d.w.z. dag 24 en dag 25, en de zondagsletter die aangenomen was in de maand januari wordt gewijzigd in de voorgaande;
zodat als in januari de zondagsletter A was, deze worde gewijzigd in de voorgaande, hetgeen G is, enz.
|
Volgens de tabel wordt St. Mathias normaal gesproken op 24 februari gevierd, maar in schrikkeljaren dus op de 25e!
En baai de wee: zie je welke bekende heilige ook toen al op 14 februari werd gevierd?
(De kolom met Cyclus Epactarum heeft betrekking op de Maan en is voor dit verhaal even niet relevant.)
(Bron: Les textes constitutifs du calendrier grégorien,
alwaar je kunt doorklikken naar Calendrier grégorien;
je moet wel Frans en/of Latijn kunnen lezen...)
Wat is de zondagsletter?
De dagen van het jaar worden opeenvolgend en cyclisch aangeduid met de letters A t/m G, te beginnen met 1 januari = A.
In een gegeven jaar zal elke zondag dus door dezelfde letter worden aangeduid en dat is de zondagsletter.
Dit gegeven was van belang om de eerste zondag na de eerste volle maan in de lente te kunnen vinden (Pasen).
Wat in bovenstaande bedoeld is, is dat na de schrikkeldag de zondagsletter terugvalt op de voorgaande.
In een schrikkeljaar worden 24 en 25 februari aan elkaar gelijkgesteld en dus allebei aangeduid met letter F;
1 maart is derhalve altijd D, ongeacht of het wel of geen schrikkeljaar is.
Dus bij voorbeeld:
| dagletter
|
| 2003 |
| 2004 |
| | |
hele jaar zondagsletter E: | | t/m 24 februari zondagsletter D,
vanaf 25 februari zondagsletter C: |
| A | | woensdag | 1 | januari | | donderdag | 1 | januari |
| B | | donderdag | 2 | | | vrijdag | 2 | |
| C | | vrijdag | 3 | | | zaterdag | 3 | |
| D | | zaterdag | 4 | | | ZONDAG | 4 | |
| E | | ZONDAG | 5 | | | maandag | 5 | |
| F | | maaandag | 6 | | | dinsdag | 6 | |
| G | | dinsdag | 7 | | | woensdag | 7 | |
| : | | : | : | | | : | : | |
| G | | dinsdag | 28 | | | woensdag | 28 | |
| A | | woensdag | 29 | | | donderdag | 29 | |
| B | | donderdag | 30 | | | vrijdag | 30 | |
| C | | vrijdag | 31 | | | zaterdag | 31 | |
| D | | zaterdag | 1 | februari | | ZONDAG | 1 | februari |
| : | | : | : | | | : | : | |
| D | | zaterdag | 22 | | | ZONDAG | 22 | |
| E | | ZONDAG | 23 | | | maandag | 23 | |
|
F {
| | - - - | | | | dinsdag | 24 | = bissextile
|
| | maandag | 24 | | | woensdag | 25 | |
| G | | dinsdag | 25 | | | donderdag | 26 | |
| A | | woensdag | 26 | | | vrijdag | 27 | |
| B | | donderdag | 27 | | | zaterdag | 28 | |
| C | | vrijdag | 28 | | | ZONDAG | 29 | |
| D | | zaterdag | 1 | maart | | maandag | 1 | maart |
| E | | ZONDAG | 2 | | | dinsdag | 2 | |
| : | | : | | | | : | | |
| etc. | | etc. | | | | etc. | | |
|