Copyright © 2016, Henk Reints
Muziekstemming in verschillende temperamenten
[1]: Een cent is 1/100 van een halve toon in de gelijkzwevende stemming.
De bij Pythagoras vaak voorkomende afwijking van 21.51 cent is ook het verschil tussen de twee grote secundes alsmede tussen beide kleine septiemen en heet een didymisch komma. Een komma is een microtonaal interval tussen enharmonisch gelijke tonen (d.w.z. dat je ze op de piano met dezelfde toets moet spelen, zoals b.v. ais en bes), en het Griekse διδυμο (didymo) betekent tweeling (de twee hele tonen zijn a.h.w. een tweeling).
Het didymisch komma is ook de reden dat je tertsen een beetje laag moet intoneren, een zuivere terts heeft namelijk een hele toon én een kleine hele toon.
Verder zie je dat in de gelijkzwevende stemming (pianostemming) met name de halve tonen en de tertsen nogal zweven, alsmede hun omkeringen, de grote septiem en de sexten (de grote kleine septiem en de kleine grote secunde hierbij buiten beschouwing gelaten).
Copyright © 2016, Henk Reints