Henk-Reints.nl
februari 2007
intro

Copyright en Disclaimer         Nota Bene


Bekijk foto's van de Opera Mathematica met de oorspronkelijke tekst

CANONS VAN DE EEUWIGDURENDE GREGORIAANSE KALENDER

CANON 5

DE INDICTIECYCLUS

De indictiecyclus is de opvolging van de volgnummers 1 t/m 15 gedurende 15 jaren, en, na deze opvolging, de terugkeer bij 1. Elk jaar van deze cyclus neemt zijn volgnummer in januari in de pauselijke bullen, op dezelfdewijze zoals wij hebben beschreven voor de negentienjarige cyclus van het gulden getal. En omdat vaak gebruik wordt gemaakt van de indictie in officiële en openbare geschriften, moet deze gemakkelijk kunnen worden gevonden, waarvoor onderstaande tabel dient, waarvan het gebruik eeuwig is, te beginnen in 1582, het jaar van de correctie.

10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9
Tabel van de indictie vanaf het jaar 1582, het jaar van de correctie.

Als men het eerste getal van de tabel, zijnde 10, toekent aan het jaar 1582, en aan het volgende jaar 1583 het tweede, zijnde 11, en zo verder tot aan het betreffende jaar, terugkerend bij het begin van de tabel telkens als men aan het einde komt zal dat jaar terechtkomen bij de gezochte indictie.

Maar omdat het zeer bewerkelijk is om deze tabel te doorlopen voor een groot aantal jaren, en meerdere keren terug te keren naar het begin, totdat men het jaar bereikt waarvan men de indictie zoekt, vooral als dat jaar heel ver van 1582 verwijderd is, hebben wij deze andere tabel geconstrueerd dankzij welke men zonder moeite de indictie kan vinden van welk jaar dan ook, zowel voor als na 1582.

Tabel om de indictie van een willekeurig jaar te vinden

Zoek het betreffende jaar in de tabel onder Anno Domini, of, als het er niet staat, het naastlagere, en dan de resterende jaren, een lijst makend van alle indites rechts van de jaren. Als u dan al deze indicties hebt opgeteld op de manier zoals beschreven in de canon over het gulden getal en die over de zonnecyclus, en er tenslotte 3 bijtelt, en er 15 van aftrekt telkens als dat kan, dan zult u de gezochte indictie verkrijgen. En als de eindsom, na het optellen van 3, gelijk wordt aan 15, zodat er niets overblijft na aftrekking van 15, dan is de indictie 15. Dit wordt verduidelijkt met voorbeelden. Bij het jaar 2000 staat in de indictietabel 5, en nadat er 3 bij opgeteld is geeft dat 8, de indictie van het jaar 2000. Evenzo, om de indictie van het jaar 1582 te vinden, neemt men het jaar 100, wat het naastlagere is, en de bijbehorende indictie 10. Vervolgens, voor de resterende 582 jaren, neemt men het naastlagere jaar 500 en zijn indictie 5, wat na optelling bij de eerdere indictie 10, het getal 15 oplevert waar niets van overblijft als men er 15 van aftrekt. Daarna, voor de 82 resterende jaren, nemt men uit de tabel het naastlagere jaar 80 en zijn indictie 5, wat na optelling bij de eerder gevonden indictie 0, het getal 5 oplevert, wat, als men daar 2 bij optelt voor de 2 resterende jaren, 7 oplevert. Als daar tenslotte 3 bij wordt opgeteld verkrijgt men indictie 10 voor het jaar 1502. Tenslotte vindt men als volgt de indictie van het jaar 3040: men telt de indictie 0, die overeenkomt met het naastlagere jaar 3000, bij de indictie 10 die overeenkomt met de resterende 40 jaren, en men krijgt het getal 10, wat na bijtelling van 3, de indictie 13 oplevert voor het jaar 3040.

Men telt altijd 3 op bij het laatste resultaat omdat Christus is geboren in het vierde jaar van de indictiecyclus en bijgevolg was de indictie 4 in het eerste jaar van het Christelijke tijdperk, 5 in het tweede, enz.

De constructie van deze tabel gebeurt op dezelfde wijze als die van het gulden getal en de zonnecyclus, met dien verstande dat men in dit geval telkens 15 aftrekt wanneer dat mogelijk is, in plaats van 19 of 28.

Maar zelfs zonder deze tabel is het ook heel gemakkelijk om de indictie te vinden van welk jaar dan ook door middel van rekenkundige voorschriften, op de volgende manier: men telt 3 op bij het betreffende jaartal en deelt de som door 15. De rest van deze deling zal dan de gezochte indictie zijn. (Aan het quotient zelf moet u geen enkele aandacht besteden, dat geeft slechts aan hoe vaak de indictiecyclus is doorlopen vanaf de geboorte van Christus tot aan het betreffende jaar.) Dus voor het jaar 1582 tel ik er 3 bij, wat 1585 oplevert, wat ik deel door 15. Ma deze deling krijg ik een rest gelijk aan 10, wat de indictie is van het jaar 1582. Netzo tel ik voor het jaar 1587 er 3 bij, wat 1590 oplevert, waarvan na deling door 15 niets overblijft. De indictie is dus 15.


Henk-Reints.nl