Henk-Reints.nl
maart 2007/2008
intro

Bron: natuurlijk weer de site van Rodolphe Audette, en in het bijzonder deze pagina.

Het komt (nog steeds) af en toe voor dat de paasdatum berekend volgens de oude juliaanse methode van Dionysius Exiguus per saldo op precies dezelfde dag uitkomt als volgens de nieuwe gregoriaanse methode. Het toeval wil dat men destijds, zonder dat men erop had geanticipeerd, voor de kalenderhervorming een jaar had uitgekozen waarbij dat meteen voor het eerstvolgende paasfeest in 1583 ook het geval was. Volgens de oude methode zou Pasen in 1583 op 31 maart van de juliaanse kalender vallen en volgens de nieuwe methode op 10 april van de gregoriaanse kalender. Door de sprong van tien dagen die bij de hervorming was gemaakt zijn die beide data per saldo gewoon exact dezelfde dag.

Pas na de feitelijke invoering van de nieuwe Gregoriaanse kalender kreeg men in de gaten dat dit in 1583 aanstaande was, en men zag daarin een unieke gelegenheid voor een rimpelloze overgang van de oude naar de nieuwe kalender voor degenen die de hervorming nog niet hadden doorgevoerd. De paus kwam derhalve terug op de in de bul "Inter Gravissimas" gedane toezegging dat men in veraf gelegen gebieden de hervorming ook één of enkele jaren later mocht uitvoeren, als het maar, zoals hierboven is uitgelegd, gebeurde door van 4 oktober over te gaan op de 15e. Halsoverkop heeft de paus toen in november 1582 de onderstaande Motu Proprio verzonden met daarin het dwingende voorschrift om, als men nog niet was overgegaan op de nieuwe kalender, dat te doen op de zogeheten vijftigste zondag (de dag die in het zuiden des lands carnavalszondag heet) van 1583. Zie hieronder hoe hij zijn gezag liet gelden, en zie HIER hoe de diverse landen daadwerkelijk zijn overgegaan...

Copyright en Disclaimer


Vervolgbeschikking over het gebruik van de onlangs uitgegeven kalender,
voor diegenen, die deze niet in de maand oktober 1582 konden invoeren.

Paus Gregorius XIII, in eeuwige herinnering

Bezorgd om de juiste uitvoering van ons goddelijk herderlijk ambt, verlangen wij, dat de kalender, die recent is uitgegeven onder onze zorg en op onze last, overal door al degenen die, vanwege verschillende hindernissen, daarmee niet konden beginnen op de vastgestelde dag van de laatstleden maand oktober, zo spoedig mogelijk in gebruik wordt genomen, en, zo vlug als het gaat, nauwgezet en precies. Daarvoor, om niet op de volgende maand oktober te hoeven wachten, wat veel te lang zou duren, willen wij, bewust van onze goddelijke voorzienigheid, de gelegenheid gebruiken voor een snelle oplossing van deze moeilijkheid.

Uit eigen beweging en uit zekere wetenschap na rijp beraad, en uit ons volle apostolisch gezag, stellen, instrueren en bevelen wij door onze eeuwige heilige macht, dat iedereen, in elk koninkrijk, provincie, stad of andere woonplaats, die nog niet is begonnen met de bovengenoemde gecorrigeerde kalender, dit op de hieronder beschreven manier, ongeacht elke verontschuldiging of hindernis, volledig doet, namelijk: wanneer men aangekomen is op de tiende dag van februari van het jaar duizend vijfhonderd drieëntachtig, waarop volgens de oude kalender de vijftigste zondag valt, wordt de overgang gedaan naar dag 21 van deze maand februari, waarbij de tien dagen die tussen de tiende dag en dag 21 van deze februari staan worden overgeslagen, wat de tweede dag van de vijftigste zondag zal zijn (nadat de zondagsletter F is gewijzigd in B), waarop de dienst en mis zullen worden gelezen van Sint Valentijn, priester en martelaar, alsmede de gedachtenis van de heiligen Faustinus en Jovitus, en van Sint Simeon, bisschop en martelaar; op de derde dag de dienst en mis van de Stoel van Petrus; de vierde dag zal dan echter aswoensdag zijn; en op deze manier zal de discrepantie in de viering van zowel de mobiele als de vaste feestdagen tot nul worden gereduceerd.

Omdat het moeilijk zal zijn deze brief te laten verschijnen aan alle Christenen ter wereld op verre plaatsen, willen wij dat kopieën hiervan, zelfs als die gedrukt zijn, ondertekend door de hand van een openbare notaris, voorzien van het zegel van een kerkelijke hoogwaardigheidsbekleder, hetzelfde volledige twijfelloze vertrouwen genieten bij alle volken en op alle plaatsen, als waarmee de originele brief zou worden uitgevoerd als die aan hen zou worden gepresenteerd.

Gegeven te Rome dichtbij de Sint Pieter, onder de Vissersring,
de zevende dag van november 1582, het 11e jaar van ons pontificaat.

Hier kun je (in het Engels) lezen dat vrijwel geen enkel land dit heeft opgevolgd. Waarschijnlijk wél onze eigen provincie Groningen! En wellicht een deel van Duitsland en Zwitserland.


Henk-Reints.nl